Parmak emme problemi
Parmak emme şikayeti anne babalar tarafından çok sık olarak dile getirilen soruların başında gelir. Parmak emen çocukta psikososyal gelişim ve sağlık açısından bazı problemler oluşabilir. Parmak emme ile birlikte ağız ve diş yapısında bazı problemler gelişebilir ve temiz olmayan elin alınması ile değişik hastalıkların bulaşması kolaylaşır. Aynı zamanda gelişim olarak çocuğun normal basamaklardan geçmesinde sorun oluşturabilir. Bu nedenle çocuğun bu davranışının engellenmesi gerekir.
Parmak emme bize bazı sıkıntıların varlığını hatırlatabilir. Genelde çocuğun karşılaştığı stres etkenleri (kardeş doğumu, göç, aile içi problemler vb.) karşısında hayatın daha eski ve mutlu dönemlerine dönme isteğinin bir belirtisi olarak bu belirtinin ortaya çıktığı düşünülür ve o dönem için bir doyum aracı olarak parmak kullanılır. Bu durumu olan çocuklarda stres etkenleri değerlendirilerek çocuğa gerekli yönlendirme yapılmalıdır. Bir başka nedende aile tarafından fiziksel bakımın yapıldığı ama sevgi olarak yeterli doyumu alamayan çocuklarda bu türlü davranışları görülebilmesidir. Bu nedenle ailelerin yalnızca çocukları için ayırdıkları belli bir zaman dilimi ile beraber çocuğa devamlı ilgi ve sevgi mesajları ile çocuğun sevgi ve ilgi gereksinimini karşılamaları gerekir.
Bazı durumlarda çocuk bebekliğinde alıştığı bu davranışı (sütten veya biberondan kesmenin devamı olarak) devam ettirmek ister. Bu durumda da anne babaların çocuğu zamanlama olarak normal gelişim basamaklarına hazırlamalarında bir sorun var demektir. Bir başka durumda çok fazla koruyucu kollayıcı ve çocuğa yaşından küçükmüş gibi muamelede bulunan anne babaların çocuklarında da bu türlü bir durum görülebilir. Bu nedenle anne babanın çocuğa olan tavırları ve yönlendirmeleri önemlidir. Çocuğun yaşına uygun davranma ve ona gereken değeri verme çocuğu o aşamanın gereklerini yapmaya zorlar aksi durumda çocuk belli aşamaları geçmekte zorlanır.
Anne babalar bu sorunun halledilmesi için değişik yollara başvururlar, hatta bu durum çocuğa abartılı bir şekilde de yansıyabilir (eline acı biber sürmek gibi), Bu durum istisnai durumlarda başarıya ulaşsa bile genelde kalıcı bir çözüm olmaz. nne baba çocuk ilişkilerinin bozulmasına yardımcı olur. Bizim tavsiyemiz çocuğun bu durumunu tamamen ilgi ve sevgi ortamı içerisinde halletmek olacaktır. Yukarıda bahsedilen durumda anne baba çocuğun cezalandırılma psikolojisine kapılmasına neden olabilir. Yaşı belli bir seviyede olan çocuklar için onunla konuşmak ve bu durumdan rahatsız olduğunuzu belirtmek önemlidir. Ama bu durumda da çocuğu yargılamadan ve onu suçlamadan ilgi ve sevgi ile yaklaşarak halledebilirsiniz. Bu durumun alışkanlık olarak iyice yerleştiği durumlarda ise çocuğun eline krem sürme şeklinde bir yol denenebilir. Elini ağzına aldığında karşılaştığı krem tadı, ona sizin uyarılarınızı ve yapılmaması gereken bu davranışı hatırlatacaktır.
Parmak emme durumu kesinlikle bir mücadele haline getirilmemelidir. Çünkü bu mücadeleyi genelde çocuklar kazanır. O nedenle çocuğa yaklaşım türü önemlidir. Bazı çocuklar uykuya dalarken parmak emme şeklinde bir yol seçerler, uykuya dalma esnasında bazı çocuklar bir geçiş objesi ararlar. Bu durumda çocuğun ilgileneceği bir oyuncak veya ona masal anlatma şeklinde dikkati başka yöne kaydırılabilir.
Bazı durumlarda evde canı sıkılan, yapacak ve ilgilenecek bir hobisi olmayan, genelde yalnız başına kalmak zorunda olan çocuklarda uyarı eksikliğine bağlı bu tür problemler artabilir veya yerleşebilir. Bu nedenle bu durumda olan çocuklara gereken yönlendirme yapılmalıdır. Çocuğun sıkıntısı ona sağlayacağınız ortamlar ve yapabileceği uğraşlara motive etmek ile engellenmelidir.
Çocuğunuzun iyi davranışları ödüllendirilmelidir. Bu konuda gösterdiği başarılar takdir edilmeli ve bu alışkanlığı bırakmak için gerekli motivasyon sağlanmalıdır. Eşlik eden psikiyatrik durumlar varsa bunların tedavisi ile çocuğun bu türlü şikayetleri de geçecektir.
Uzman Doktor Osman Abalı