Çocuklar ceza almamak için yalana başvurabilir
Çocuk çok sık yalan söylüyorsa bu önemli bir durumdur. Anne baba arasındaki güven sarsılmış demektir. Çocuk anne babasının beklentileri gücünü aştığında ya da ceza verecekler korkusuyla yalan söyleyebilir.
Çocukta Yalan Söylemenin Nedenleri
• Anne ve babasından yeterli ilgi görmeyen çocuk yalan başvurabilir.
• Cezalandırılmaktan, anne babasının baskısından korkan çocuk yalan başvurabilir.
• Başkalarının ilgi ve dikkatini çekmek isteyen çocuk yalana başvurabilir.
• Çevresinde yalan söyleyen bir yetişkinin varlığı çocuk yalan söylemede model oluşturur.
• Ailenin beğenisini kazanmak isteyen çocuk yalan söyleyebilir. Bu durum anne-babanın beklentisinin yüksek olduğu durumlarda daha çok gözlenir.
• Anne-babanın aşırı baskıcı, otoriter ve mükemmeliyetçi bir tutum sergilemesi.
• Sürekli başkalarıyla kıyaslanan çocuk yalana başvurabilir.
• Erken çocukluk döneminde aşırı ödüllendirilen ya da hiçbir davranışı ödüllendirilmeyen çocuk yalan söyleme gereksinimi duyabilir.
• Çocuklar arkadaşlarının dikkatini çekmek ve beğenisini kazanmak, arkadaş edinmek için de yalana başvurabiliriler.
• Anne-babanın çocuğu küçümsemesi ve aşağılaması çocuğun yalan başvurmasına neden olabilir.
• Çocuklar kaygı duydukları, gerginlik, sıkıntı ve korku yaşadıkları durumlardan kaçmak için yalan söyleyebilirler.
• Anne-babaya bağımlı olan çocuk anne-babanın ilgi ve sevgisini kaybetme korkusuyla yalana başvurabilir.
• İsteklerini gerçekleştiremeyen çocuklar hayallerini gerçekmiş gibi sunarak yalana başvurabilirler.
• Çocuk çekingenlikle de yalan söyleyebilir. Bu tip yalanını oluşumunda heyecana kapılma önemli rol oynar.
Anne Babalara Öneriler
• Anne-baba çocuğa baskıcı, otoriter bir tutumla yaklaşmamalı, çocuğu tehdit etmemelidir.
• Yetişkinlerin çocuğa iyi bir model olması, çocuğa ve çocuğun önünde diğer insanlara da dürüst davranmaları, çocukları da yalanlarına katılmaya zorlamamaları önemlidir. Çocuğun çevresindeki kişiler ne kadar dürüst olursa ise çocukta o kadar dürüst olacaktır. Çocuklar hangi yaşta olursa olsun yaşına uygun bir dille doğruyu söylemek gerekir.
• Anne-babalar çocuktan yapabileceğinin üzerinde davranışlar, başaramayacakları şeyler beklememelidir. Onların yetenekleri doğrultusunda isteklerde bulunun. Bunun için de çocuğunuzu tanımaya çalışın.
• Çocukla konuşmak, iyi bir iletişim kurmak önemlidir. Çocukla hayalleri ve yaşantıları paylaşılmalıdır.
• Çocuk hatalı bir davranış yaptığında bağırmak, kızmak yerine onunla bu davranışı hakkında konuşulmalıdır. Bu, çocuğun korkuyla yalana başvurmasını önler. Çocukların yaptıkları hatalara karşı anlayışlı olmaya çalışın. Hatalarının karşılığını hemen cezalandırma yoluna gitmeyin. Onu dinleyin ve açıklama yapmasına imkan tanıyın. Çocuğunuzun yaptığı hatalar karşısında, ona samimi olarak neler hissettiklerinizi anlatın. Anlamayacağını düşünmeyin. Aşırı tepki göstermek, çocuğun sizin öfkenizden korunmak için, yalan söylemeye devam etmesine yol açar.
• Çocuğa yeterli ilgi ve sevgi gösterilmelidir.
• Anne-babalar çocuğu başka çocuklarla ya da kardeşleriyle kıyaslamamalıdır.
• Çocuğun hayatının ilk dönemlerinde söylediği küçük yalanlar, hayaller hoş görülebilir, çok eleştirel olunmamalıdır.
• Çocuk iyi olan davranışlarından dolayı takdir edilmelidir.
• Çocuğunuz yalan söylediğinde ona bu söylediğinin yalan olduğunu anladığınızı hissettirmeniz önemlidir.
• Anne-baba bir avcı gibi çocuğun yalanını yakalamaya çalışmamalıdır. Bu çocuğa güvenmediğinizi gösterir ve çocuk nasıl olsa güvenmiyor diye yalan söylemeye devam edebilir.
• Çocuklarınızın ufak tefek yalanlarını “önemli değil” diyerek geçiştirmeyin. Yalan yalana itecektir. Bunu görmezlikten gelmeyin.
• Çocuklarınız arasında, ayrım veya kıskançlığa neden olabilecek söz ve davranışlardan kaçının. Çocuklarınız kardeşleri veya arkadaşları ile kıyaslamayın.
• Fazla baskıdan kaçınmalı ve koyduğumuz kurallarla çocuğun yaşamını fazla sınırlamamalıyız.
• Çocuk istek, sıkıntı, kaygı ve endişelerini bizimle konuşabilmelidir. Çocuğu dinlemek ve çözüm yollarını kendisinin bulmasına yardımcı olmak gerekir.
• Yalan söylemeyi önlemenin zor ve uzun bir yol olduğunu bilin. Ama tedavi edilebilir olduğunu da aklınızdan çıkarmayın. Bu konuda yeter ki kararlı ve istekli olun.
• Çocuğunuzun ne zaman yalan söylediğine dikkat edin. Belki de küçük bir inceleme ile çocuğunuzun yalan söylemesinin önleyebilirsiniz.
• Küçük çocuklarımız yalan söyledikleri zaman, bunun doğal olduğunu bilerek davranın. Çocuklarınıza gerçek ile hayal kavramlarını açıklamaya çalışın.
• Yalan söyleyen çocuğun yardıma ihtiyacı olduğunu kavrayın.
• Yalan söylediği için çocuğu suçlamamak gerekir. "Yalancı" etiketi yapıştırılmış olan bir çocuk, bu etiketin gereklerini yerine getirecektir, çünkü yaptığı işin kendini yansıttığına inanır. Bu davranışı onaylamasak bile, çocuğumuzun kişiliğini bu davranıştan ayrı tutmak gerekir. Salt kendisi olduğu için onu sevdiğinizi çocuğunuzun anlamasına yardımcı olun.
Psikolog Eylem Ayrancı
Ptsi Mayıs 04, 2009 8:05 am tarafından kucuk
Konu: Çocuklar ceza almamak için yalana başvurabilir 