Her yıl 1-7 Ağustos Anne Sütü ve Bebek Besleme Haftası çeşitli etkinliklerle hatırlanarak anne sütünün ve emzirmenin önemine değinilir. Bu konu ile ilgili olarak konuşan Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Pediatri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Reha Cengizlier, anne sütünün bebek beslenmesinde yeri doldurulmayacak bir besin olduğuna dikkat çekiyor.
Prof. Cengizlier, bebek beslenmesindeki bütün yan ürünler yada beslenmeye yönelik ürünlerin hepsinde anne sütüne yakınlık ya da benzerlik sözcüklerinin geçtiğini belirterek, “Çünkü anne sütü gerçekten benzersizdir. Bebek için hayatının bir parçasıdır” diyerek konuyla ilgili şunları söylüyor:
“Anne sütü, bir bebeğin doğduğu günden itibaren ilk altı ay boyunca su dahil tüm ihtiyaçlarını karşılayan bir besindir. 6 aydan ilk bir yaş hatta iki yaşa kadar da anne sütü yine çok önemli yer tutar bebeklerin hayatında. Bu sürelerden sonra birtakım gıdalarla desteklenmesi gerekir.”
Bebeğe göre farklı süt...
Prof. Dr. Reha Cengizlier, anne sütünün bebeğin ihtiyacına göre farklılık gösterdiğini de vurguluyor:
“Yeni doğan bir bebeğin annesinin sütünün içeriği o bebek bir aylık iki aylık olduktan sonra farklılaşır. Hatta her emzirmede dahi anne sütünün içeriği, bebeğin ihtiyaçlarına göre değişir. O kadar güzel bir denge söz konusudur ki başlangıçta bebeğin daha güzel emebilmesi için şekerli kıvamdadır. Artık bebeğin doyma aşamasına geldiği zaman doygunluk hissi vermek, bebeği rahat bırakmak için yağ içerir. Yani tamamen bebeğin ihtiyacına göre ayarlanır. O bebeğin büyüme aşamasında da onun mutlak ihtiyaçlarını karşılamak için ayarlanır. Hatta annenin dengeli beslenmemesi durumunda bile gerekirse annenin aleyhine bile olsa bebeğin ihtiyacını ön planda tutarak bebeğe göre bir süt halini alır. Örneğin annenin kalsiyumu eksikse gerekirse annenin kalsiyumundan alır ve onu bebeğe verir. Beslenme, büyüme, gelişme, yaşama için en ideal ve en gerekli olan anne sütü ile beslenmedir. Burada suyu vitamini, proteini, yağı, karbonhidratı her şeyi bebeğe göre ayarlanır. Anne sütü iyi bir besin kaynağı olması dışında koruyucu maddeler de içerir. Bebek kendi koruma sistemini geliştirinceye kadar anne sütü onu hastalıklardan korur.”
Prof. Dr. Reha Cengizlier, bebeğine anne sütü veremeyen annelerle ilgili olarak da şu bilgileri verdi:
“Burada çok önemli bir ayrıntı var: Denemek. Yani baştan olmuyor deyip bırakmadan denemek gerekiyor. Tabii birtakım zorunlu durumlar varsa yani birtakım hastalıklar nedeni ile bebeğe süt verilmemesi gerekebilir. Mesela anne bir takım ilaçlar kullanıyor ve bunlar bebeğe zarar verecekse o zaman bebeğe anne sütüne yakın gıdalar verilebilir. Ama eğer böyle bir mecburiyet yoksa öncelik her zaman anne sütünde olmalı. Anne süt vermeyi tekrar tekrar denemelidir. Bazı annelerin başlangıçta özellikle süt miktarı çok az olabiliyor süt yetmeyebiliyor. O zaman başlangıçta destek vermek söz konusu olabilir ama şunu anneler bilmeli: Bebek emdikçe süt artıyor. Ya da baştan itibaren süt yetmedi mama verildi. Artık anne sütü veremeyeceğim gibi bir endişe duymasın anneler. Anne sütüne sonradan da dönülebilir. Annelerin süt az bile olsa her seferinde bebeği sakin bir şekilde emzirmesi, emebildiği kadar emzirmesi gerekiyor. Böyle bir strese girmemeleri gerekiyor, çünkü stres anne sütünü daha da azaltabiliyor.”
Prof. Dr. Cengizlier, annenin sütünü artıran faktörlerle ilgili olarak da şunları söylüyor:
“Annenin sağlıklı olması, iyi dinlenip beslenmesi önemli. Çünkü devamlı yorgun olan ve stres altında olan annelerde sütün azalması söz konusudur. Annenin aldığı gıdalar da önemlidir. Özellikle annenin sıvısız kalmaması gerekiyor. Süt üretimi için bu şart. Bir de annelerin bebekleri emzirdikleri süre içerisinde abartılı kilo vermemeleri, dengeli ve doğru beslenmeleri, özel diyet yapmamaları gerekir. Eskiden inanıldığı gibi “sen iki canlısın bebeğin için çok beslenmelisin” de doğru bir öneri değil. Annenin özel bir beslenme programı geliştirmesine ya da uygulamasına gerek yok.”
Annelere öneriler
- Yeterince dinlenin.
- Yeterince beslenin.
- Bebeğiniz ile duygusal iletişim kuracak kadar, örneğin bir beslenme zamanı için yarım saat ayırın, gevşeyin ve o emzirme sırasında göğsünüzdeki bebeğe konsantre olun. O sırada sadece bebek ve siz varsınız dünyada.
- İlaç almanız gerekiyorsa doktorunuz ile mutlaka görüşün.
- 6 ay sadece anne sütü yeterlidir.